Hoe kunnen suikers in de toekomst een rol spelen in de chemie? Hoeveel hectare suikerhoudende gewassen wordt er in het Noorden geproduceerd? Hoeveel fabrieken zijn er nodig zijn voor de verwerking en hoeveel banen levert dat op? Dat staat in de Suikeragenda, die Chemport Europe samen met een aantal bedrijven heeft opgesteld om de mogelijkheden van suiker als grondstof voor Noord-Nederland in kaart te brengen. Op 21 september werd de agenda aangeboden aan gedeputeerde IJzebrand Rijzebol van de provincie Groningen en gedeputeerde Henk Brink van de provincie Drenthe. 

In Noord-Nederland is de vergroening van de chemie een belangrijke pijler van de economie. Chemport Europe houdt zich hier in het Noorden (Eemshaven, Delfzijl en Emmen) mee bezig. Samenwerkende partijen zien veel mogelijkheden in de chemische industrie voor hergebruik, biomaterialen en -grondstof, zoals suikers. Suikers zijn goede bouwstenen voor de chemische industrie.

Stap naar groene chemie

“Suiker lijkt in Noord-Nederland kansrijk om fossiele grondstoffen te vervangen”, zegt Errit Bekkering van Chemport Europe. “Om dat te bereiken hebben we een roadmap naar 2030 of 2050 samengesteld, in samenwerking met Cosun Beet Company (voorheen Suiker Unie), Nouryon en Avantium. Daarbij is natuurlijk gekeken naar gewassen als de suikerbiet, maïs en aardappelen, maar ook naar industriële suikers zoals een bedrijf als Avantium die maakt uit hout. “We hebben in het Noorden al een uitgebreid ecosysteem en de benodigde infrastructuur om suikers te produceren”, concludeert Bekkering. “Boeren en bedrijven zijn eraan gewend. Bovendien hebben we een zeehaven die het gemakkelijk maakt om grondstoffen te importeren, wat ook al gebeurt. Ook is er volop expertise op het gebied van technologische ontwikkelingen, zoals fermentatie, waarmee suikers kunnen worden omgezet. Combineer dat met de aanwezigheid van bestaande industrie- en chemieclusters en je ziet dat deze ontwikkeling hier goed tot zijn recht zou komen.”

Bram Fetter van Cosun Beet Company voegt daaraan toe: “Bij Cosun Beet Company staan innovatie en duurzaamheid hoog in het vaandel. Onze ambitie is om vanuit suikerbieten naast voedingsmiddelen steeds meer biobased materialen en groene chemicaliën te produceren. De Suikeragenda sluit daar naadloos op aan. Door intensieve samenwerking met andere koplopers in de Chemportregio kunnen we de stap maken naar een duurzame en groene chemie, die niet meer afhankelijk is van fossiele olie als grondstof.”

Integrale samenwerking

Er is een suikeroverschot sinds het Europese suikerquotum in 2017 is opgeheven en de prijzen op de wereldmarkt zijn gekelderd. Nieuwe waardeketens rondom suiker zijn dan ook zowel voor de chemie als voor de landbouw interessant. In deze Suikeragenda is dan ook te lezen wat we in de toekomst kunnen verwachten aan chemie op basis van suikers, hoeveel hectare suikerhoudende gewassen er in de regio worden geproduceerd, hoeveel fabrieken er nodig zijn voor de verwerking en hoeveel banen dat oplevert. Bedrijven en landbouw werken integraal samen, want de ontwikkeling van het ene bedrijf heeft direct effect op het andere bedrijf.

Noord4BIO

Al enkele jaren geleden werd in het onderzoeksrapport Noord4Bio geconstateerd dat suiker interessante mogelijkheden biedt voor Noord-Nederland. Het advies luidde toen te investeren in enerzijds een ‘fermentatieplant’, waar fermenteerbare suikers kunnen worden omgezet tot verschillende chemische bouwstenen, inclusief de isolatie en opwerking en anderzijds een bioraffinaderij om grondstoffen die lastiger tot fermenteerbare suikers zijn om te zetten (zoals lignocellulose) kunnen worden voorbehandeld en gescheiden. Investeringen in beide fabrieken zijn belangrijk om Noord-Nederland een positie te laten innemen als producent van biobased chemicaliën, constateerden de opstellers van dat rapport. Ook hier wordt in de Suikeragenda naar gekeken.