In Noordoost-Groningen is een zeedijk versterkt met klei gemaakt van zout baggerslib. Dat is nog nooit eerder gedaan. Het slib is in drie jaar gerijpt tot stevige dijkenklei, een proces dat in de natuur tientallen jaren duurt. De dijk is over een lengte van 750 meter verbreed en verhoogd met deze bijzondere klei. Vanaf 2025 wil het Waterschap Hunze en Aa’s de resterende 11,5 kilometer van de Dollarddijk ook met deze lokale klei versterken.
Het idee voor deze innovatie ontstond 10 jaar geleden. Het Deltaprogramma onderzocht nieuwe en duurzame vormen van dijkversterkingen die goed passen in het gebied van het Werelderfgoed Waddenzee. Waterschap Hunze en Aa’s moet de dijk langs de Dollard versterken en het Nationaal Deltaprogramma bood de kans om het idee van de Brede Groene Dijk te verkennen. Het idee is simpel: haal overtollig slib uit de Eems-Dollard, laat het drogen tot klei en versterk hiermee de naastgelegen dijk. Zo verbetert de waterkwaliteit, omdat er minder slib in het water zweeft en komt er een veilige en groene dijk die goed in de omgeving past.
Opstap naar versterking gehele zeedijk
Projectmanager Erik Jolink: ‘Deze 750 meter Brede Groene Dijk is het slotstuk van onderzoek naar het gebruik van slib voor dijkversterking. We weten inmiddels door uitgebreid onderzoek hoe we in korte tijd van slib klei kunnen maken en hoe sterk deze klei is. Met deze kennis willen we vanaf 2025 de rest van de 11,5 kilometer Dollarddijk versterken. Het plan is om daarvoor kleirijperijen direct naast de zeedijk aan te leggen. We maken dan ‘klei van dichtbij’ waardoor transport over grote afstanden met vrachtwagens niet nodig is.’
Slimmer en duurzamer
Deltacommissaris Peter Glas: “De brede, groene zeedijk is een mooi voorbeeld van Nederlandse innovatieve waterbouw. We moeten de komende jaren veel dijken versterken. Dit project laat zien dat het slimmer en duurzamer kan. Het is een groene dijk die mooi past in Natura-2000 gebied. Omdat we de dijk versterken met klei uit de buurt voorkomen we gesleep met grond, verminderen we de CO2-emissie van het transport en tegelijkertijd verbeteren we de waterkwaliteit omdat we het slib uit de Eems-Dollard gebruiken. Voor mij als Deltacommissaris is het ook belangrijk dat deze zeedijk zich eenvoudig laat aanpassen aan een stijgende zeespiegel. Je hoeft niet eerst het asfalt te verwijderen, zand aan te brengen en vervolgens weer te asfalteren. Je kunt er gewoon extra klei opleggen.”
Kennis
Door uitgebreid onderzoek is inmiddels veel kennis over de klei opgedaan. De 750 meter dijk wordt de komende 3 jaar gemonitord om informatie te verzamelen over onder andere de ontwikkeling van de kruidenrijke grasmat, de drainage en het benodigde beheer. De kennis die dit project oplevert is bruikbaar bij andere projecten in binnen- en buitenland.
Samenwerking
Waterschap Hunze en Aa’s is opdrachtgever. EcoShape heeft de dijk aangelegd en voert de monitoring uit. Provincie Groningen, Rijkswaterstaat, Het Groninger Landschap en Groningen Seaports zijn partners. Het project is onderdeel van het programma Eems-Dollard 2050 en het Deltaprogramma. Het Waddenfonds en Hoogwaterbeschermingsprogramma zijn de financiers. In het Hoogwaterbeschermingsprogramma werken de waterschappen en het Rijk samen aan de grootste dijkversterkingsoperatie sinds de Deltawerken: in de komende 30 jaar wordt 1.500 kilometer dijk versterkt.
De Brede Groene Dijk in september 2022 kort na oplevering met op de voorgrond de kwelder (Foto Ecoshape, Edwin van Vliet)