Eems-Dollardregio proeftuin voor ecologische en economische ontwikkeling

Eems-Dollardregio proeftuin voor ecologische en economische ontwikkeling

Programma Eems-Dollard 2050 gaat tweede fase in

De Eems-Dollard minder troebel maken, natuurlijke leefgebieden versterken en de kustzone aanpassen aan klimaatveranderingen. Dat zijn de drie doelen die de komende vijf jaar voorop staan in de Eems-Dollardregio. De natuur staat er onder druk door het hoge slibgehalte in het water. Sinds de start van het programma Eems-Dollard 2050 (ED2050) in 2016 legden we nieuwe leefgebieden voor dieren en planten aan. Ook deden we ervaring op met nieuwe manieren om slib uit het troebele water te halen, te verwerken tot klei en te gebruiken voor dijkversterking. Verder onderzochten we waarom het water van de Eemsrivier zo troebel is, hoe de waterkwaliteit verbeterd kan worden en wat de zeespiegelstijging betekent voor dit unieke en zeldzame natuurgebied. 

Het programma ED2050, dat zich richt op natuurherstel van de Eems-Dollard, gaat nu de tweede fase in. De stuurgroep van het samenwerkingsverband Ecologie & Economie in balans stelde het nieuwe programmaplan 2021-2026 deze week vast. De komende vijf jaar zetten we bestaande natuur- en slibprojecten voort en voeren we succesvolle proefprojecten op grotere schaal uit. Landelijke en regionale overheden, waterschappen, natuur- en milieuorganisaties werken hierbij nauw samen om de natuur te herstellen, de kust te beschermen en tegelijkertijd kansen te creëren voor de economie en leefbaarheid.

Concrete projecten

De komende jaren richten we het tussengebied van de Dubbele Dijk bij Bierum verder in. Hier combineren we een proefgebied voor zilte teelt en aquacultuur met een natuurgebied waar slib uit de Dollard kan bezinken. In overleg met bewoners richten we de Kleine Polder bij Termunten de komende maanden in tot een nieuw natuurgebied met veel ruimte voor recreatie. De Groote Polder bij Termunterzijl ontwikkelen we de komende jaren samen met omwonenden tot een gebied waar natuur, natuurlijke slibinvang en recreatie goed samengaan.

Binnenkort start ook een proef met het ophogen van landbouwgrond met slib. De ervaringen met de onlangs aangelegde proefdijk wijzen uit of het mogelijk is de Brede Groene Dijk aan te leggen met lokaal gewonnen klei. Verder intensiveren we de samenwerking met Duitsland om het ecologisch herstel van de Eems-Dollard gezamenlijk aan te pakken en te leren van elkaar. Vogels en vissen stoppen immers niet bij de grens.

Innovatieve oplossingen voor klimaatvraagstukken

Henk Staghouwer, voorzitter van de Stuurgroep Ecologie en Economie (E&E) in balans: “De Eems-Dollard een uniek natuurgebied. De afgelopen vijf jaar hebben we binnen het E&E-netwerk nauw samengewerkt aan succesvolle projecten om de natuur te herstellen en aan innovatieve oplossingen voor klimaatvraagstukken die wereldwijd toepasbaar zijn. Daar mogen we trots op zijn. Die basis is enorm belangrijk om de komende jaren verdere stappen te kunnen zetten. Met het nieuwe programmaplan gaan we vol vertrouwen op weg naar een gezonde, vitale en klimaatbestendige Eems-Dollardregio, waar ecologie en economie prima samengaan.”

Zeldzaam natuurgebied

De Eems-Dollard is met de Westerschelde het enige overgebleven estuarium in Nederland. Het zoete rivierwater gaat er over in het zoute water van de Waddenzee. Ook staat het natuurgebied onder invloed van eb en vloed. Het ligt naast twee belangrijke industriegebieden: Delfzijl en de Eemshaven in Nederland en Emden in Duitsland. De natuur heeft er zwaar te lijden van het troebele rivierwater. Door het hoge slibgehalte groeien er nauwelijks algen, waardoor er minder vissen en andere onderwaterdieren kunnen leven. Ook trekvissen hebben last van het troebele water. Daarnaast zijn er te weinig geleidelijke overgangen tussen water en land en tussen zoet en zout water. Gevolg is dat er weinig vissen zijn en dat vogels geen geschikte broed- en rustplaatsen vinden. Om daar wat aan te doen ging in 2016 het programma Eems-Dollard 2050 van start.

Succesvolle projecten

In de afgelopen vijf jaar is er veel gebeurd. We realiseerden nieuwe leefgebieden voor dieren en planten die kenmerkend zijn voor de overgang van rivier naar zee. Op de nieuwe vogelbroedeilanden voor de kust van Delfzijl, de Eemshaven en langs de Dollarddijk kunnen sterns en kluten weer veilig broeden. Voor de kust van Delfzijl legden we kwelders aan, die volgens recent onderzoek bijdragen aan vergroting van de kustveiligheid en biodiversiteit. De aangelegde Dubbele Dijk bij Bierum biedt op een innovatieve manier bescherming tegen een stijgende zeespiegel en dalende bodem. Ook deden we ervaring op met het drogen van slib in kleirijperijen. Deze klei gebruiken we voor dijkversterking, het maken van bouwblokken en verbeteren van zandgronden voor de landbouw. De bedoeling is om jaarlijks 1 miljoen ton slib uit de Eems-Dollard te halen om de vertroebeling te verminderen.

Meer weten over het programma Eems-Dollard 2050 en de verschillende projecten? Kijk dan op de website of het Youtube-kanaal van Eems-Dollard 2050.

De Eems-Dollard (Foto Artemisia Photography)