De oorlog in Oekraïne heeft geleid tot een aantal sancties van onder andere de Europese Unie tegen Rusland. De omvangrijke import van energie (ruwe olie, olieproducten, LNG, steenkool) wordt op dit moment (nog) niet geraakt door sancties, maar met name de export en transhipment van containers lijdt onder de onzekerheid als gevolg van de oorlog en de sancties.

Ruim 2,7 miljoen ton van de dertien miljoen ton overslag in de Groninger havens van vorig jaar was Rusland georiënteerd. Via de havens worden veel energiedragers uit Rusland geïmporteerd. Grofweg komt zo’n 74,5% van de kool uit Rusland, 50,1% van hout & kurk en 12,5% van staal en ijzer.

Nieuwe sancties
De maatregelen van het op 8 april bekendgemaakte sanctiepakket 5 van de Europese Unie gaan in op paaszondagmorgen 17 april om 0.00 uur. Dit pakket behelst onder andere een toegangsverbod voor vaartuigen geregistreerd onder Russische vlag in havens op het grondgebied van de Europese Unie (1).

In het sanctiepakket zijn uitzonderingsbepalingen opgenomen voor bepaalde soorten lading. Schepen die onder Russische vlag varen maar onder de uitzonderings­bepalingen vallen, kunnen dus nog steeds toegelaten worden tot de haven. De uitzonderingsbepalingen betreffen lading zoals olie en gas, geraffineerde olieproducten en een aantal ertsen, farmaceutische en medische producten, agrarische en voedselproducten, producten voor civiele nucleaire toepassingen en voor schepen op humanitaire gronden (2).

De gezagvoerder, de agent, de reder en de ladingeigenaar van een Russisch schip dienen zich ervan te vergewissen of op het schip uitzonderingsbepalingen van toepassing zijn, waaronder het schip toegelaten kan worden. De Havenmeester blijft verantwoordelijk voor de uitvoering van het toelatingsbeleid tot de haven. Buiten dit sanctiepakket is door de Europese Unie in sanctiepakket 4 een lijst gepubliceerd van natuurlijke personen en entiteiten waartegen beperkende maatregelen zijn ingesteld. Hiertoe behoort ook een aantal schepen. Voor deze schepen zijn bepaalde uitzonderingsbepalingen van toepassing (3).

Indien de situatie wijzigt volgt meer informatie.

1). Zie voor de gehele tekst van de Europese verordening: Publications Office (europa.eu), Oekraïne en Rusland (rvo.nl)

2). De uitzonderingsbepalingen staan op pagina 3 en 4 van de EU-verordening: Artikel 3 sexies bis, lid 5 a t/m e. Deze verwijst ook naar bijlagen met specifieke ladingnummers (GN-nummers, opgenomen in bijlage XXII op pagina 33 en bijlage XXIV op pagina 66).

3). Zie voor de gehele tekst van de Europese verordening: Publications Office (europa.eu)

Standpunt
Groningen Seaports voert geen zelfstandig beleid naar aanleiding van de inval in Oekraïne. Het havenbedrijf heeft ook niet de bevoegdheid om bijvoorbeeld beperkingen op te leggen aan bedrijven. Die verantwoordelijkheid ligt bij de Nederlandse regering. Groningen Seaports steunt het beleid van de Nederlandse en Europese autoriteiten. De internationale rechtsorde en het zelfbeschikkingsrecht van landen zijn essentiële waarden waaraan niet getornd mag worden.