Waterstof

Waterstof

Groningen Seaports maakt zich sterk voor het opschalen van de productie van groene waterstof.

Momenteel zijn in Noord-Nederland al tientallen waterstofprojecten in ontwikkeling, waarvan een groot aantal in de haven van Delfzijl en de Eemshaven gepland staan. Denk aan het realiseren van elektrolysers en waterstoffabrieken, het creëren van specifieke havenfaciliteiten, het ontwikkelen van een kunststofleidingensysteem (‘backbone’), maar ook de inzet van waterstof in het openbaar vervoer en de ontwikkeling van waterstoftankstations. Daarnaast is er grote behoefte aan nieuwe toepassingen in het waterstofecosysteem. Groningen Seaports zet daarom vol in op innovatie en biedt daartoe ruimte en faciliteiten voor testcentra, start-ups, scale-ups, pilot- en demofabrieken.

Energiedrager met mogelijkheden

Waterstof (H2) is een energiedrager met een breed scala aan toepassingsmogelijkheden. Niet alleen voor de havens, maar ook voor de hele regio inclusief de stad Groningen. Zo kan groene waterstof onder andere worden ingezet als transportbrandstof, voor huishoudens, voor industrie, als duurzame industriële grondstof en als energieopslag ter vervanging van accu’s. In Delfzijl en de Eemshaven kan straks groene waterstof worden geproduceerd, geïmporteerd, opgeslagen en doorgevoerd. Daarnaast wordt het als grondstof verwerkt tot andere producten, bijvoorbeeld synthetische brandstoffen, kunststoffen en meststoffen.

Meer weten over waterstof?

GERWIN MENNEGA
business manager hydrogen
E-mailadres: g.mennega@groningen-seaports.com
Telefoonnummer: +31 (0)65 555 9044

LinkedIn

HERBERT COLMER
programmamanager
E-mailadres: h.colmer@groningen-seaports.com
Telefoonnummer: +31 (0)65 197 8001

LinkedIn

Uniek waterstof ecosysteem

Noord-Nederland is uniek gepositioneerd om waterstofkoploper van Europa te worden. 

Noord-Nederland heeft de afgelopen jaren vol ingezet op de ontwikkeling van een waterstofecosysteem. Het heeft dan ook Europese erkenning gekregen (FCH JU) en wordt inmiddels aangemerkt als de leidende Hydrogen Valley in Europa: een volwaardige ecosysteem van groene waterstof, van productie, transport tot gebruik in industrie, mobiliteit en gebouwde omgeving. De unieke kenmerken van Noord-Nederland dragen daar aan bij: een groot potentieel aan grootschalige windenergie, voldoende locaties voor productie, een bestaande gasinfrastructuur, toegang tot de markt en kennis van en ervaring met transport en handel in gassen.

Kort samengevat: waarom Noord-Nederland?

  1. Ruimte voor windparken op Noordzee (winderige omgeving en ondiep)
  2. Voldoende ruimte voor elektrolysers (in beide havengebieden)
  3. Lokaal gebruik (industrie Delfzijl en Emmen)
  4. Dichtste gasnetwerk ter wereld (redundant)
  5. Opslag Zuidwending (zoutcavernes)
  6. Educatie | mbo/hbo/wo (universiteiten/scholen goed geoutilleerd)

HyNorth

Het Noorden als koploper van de waterstofeconomie, dat is waar HyNorth volledig op inzet. We staan klaar voor bedrijven, kennisinstellingen, overheden en andere belanghebbenden op het gebied van waterstof in Noord-Nederland.
Het opzetten van een waterstofeconomie kan niemand alleen. De uitdagingen die zich voordoen voor een individueel bedrijf zijn complex en tijdrovend. Daarom zal HyNorth zich met steun van het regionaal bedrijfsleven, overheden en kennisinstellingen inzetten als ketenregisseur om de ontwikkeling van waterstofketens in Noord-Nederland aan te jagen.

Welke initiatieven spelen zich af op het gebied van waterstof in Noord-Nederland? Welke partijen zijn actief? Hoe verloopt de ontwikkeling van het waterstofecosysteem in Noord-Nederland? Allemaal vragen waar HyNorth bij kan helpen. Door ons actief portfoliomanagement kunnen we de laatste inzichten en ontwikkelingen op gebied van waterstof in Noord-Nederland delen.

Meer informatie?

Website HyNorth

Missie H2

Samen maken we Nederland Waterstofland 2030

Met Missie H2, partner van TeamNL, slaan acht partijen uit de waterstofketen (Gasunie, Groningen Seaports, Port of Amsterdam, Remeha, Shell Nederland, Toyota, Eneco en Vopak) de handen ineen om de zichtbaarheid en slagkracht van de waterstofmissie te vergroten met behulp van de kracht van Olympische en Paralympische sport. Topsporters weten als geen ander dat nu koers kiezen noodzakelijk is om straks de belofte te kunnen inlossen en maximaal te kunnen presteren.

Vanuit dit waterstofconsortium is Groningen Seaports sinds vrijdag 7 oktober 2022 wederom partner van TeamNL, het sportteam dat Nederland vertegenwoordigt op onder meer de Olympische Spelen. Tot en met de Olympische en Paralympische Spelen van Parijs in 2024 zijn we als partner verbonden aan onder meer Marit Bouwmeester en Kiran Badloe, beiden olympisch kampioen. Samen met vele andere sporters gaan zij ons helpen om positieve energie te geven aan het ontwikkelen van een volledig functionerende waterstofmarkt in 2030.

Samen maken we Nederland Waterstofland 2030!

Bezoek de website van Missie H2 voor meer informatie.

Missie H2 Waterstofkaart

Meest actuele kaart van waterstofprojecten in Nederland

Tijdens de internationale Dutch Water Week (27 mei – 4 juni 2023), die met de volledige stroomvoorziening op groene waterstof een wereldprimeur kende, introduceerde Missie H2 de interactieve, nationale waterstofkaart. Deze kaart is de meest uitgebreide en actuele kaart van Nederland met de vele initiatieven die er al zijn. Bovendien biedt de interactieve kaart de unieke mogelijkheid door de tijd te reizen om de ontwikkeling van Nederland als hét Waterstofland 2030 te zien. En bedrijven en organisaties kunnen hun eigen waterstofproject ook indienen. Dus staat jouw project er nog niet bij, maar hoort deze wel op de kaart, dan kun je jouw nieuw waterstofproject op de kaart zetten.

Meer informatie?

NortH2

Grootschalige productie van groene waterstof

In 2030 wil NortH2 4 gigawatt groene waterstof produceren. Hiermee geven we invulling aan de doelstellingen van het Nederlandse Klimaatakkoord. Maar de ambitie reikt verder. NortH2 wil doorgroeien naar meer dan 10 gigawatt rond 2040. De groene waterstofproductie, in eerste instantie in de Eemshaven en later mogelijk ook op zee, zal tegen die tijd zo’n 1.000.000 ton per jaar zijn. Dat scheelt een uitstoot van acht tot tien megaton CO₂ per jaar. Het consortium, bestaande uit Gasunie, Groningen Seaports, Shell Nederland, het Noorse Equinor, het Duitse RWE, Eneco en OCI heeft de steun van de provincie Groningen en sluit andere serieuze partners niet uit.

Het project

Allereerst zet NortH2 in op de bouw van grote windparken in de Noordzee, ver buiten de kust. Deze kunnen stapsgewijs uitgroeien tot een capaciteit van meer dan 10 gigawatt, omgerekend goed voor het elektriciteitsgebruik van circa 12,5 miljoen Nederlandse huishoudens. De eerste windparken kunnen al in 2027 gereed zijn en ingezet worden voor groene waterstofproductie.

Daarnaast ligt er een plan voor een grote elektrolyser in de Eemshaven, waar de windenergie wordt omgezet in groene waterstof. Het consortium overweegt verder de mogelijkheid om in een volgende fase ook elektrolysers op zee te plaatsen.

Ten slotte is een slim opslag- en transportnetwerk in Nederland en Noordwest-Europa nodig. Dit brengt de 1.000.000 ton groene waterstof naar de grootgebruikers. In het begin voornamelijk industrie en zwaar transport, maar later mogelijk ook de consument. Hiervoor kan de aardgasinfrastructuur van Gasunie worden gebruikt. Deze wordt nu vooral nog ingezet voor aardgas en groen gas, maar kan daarnaast geschikt gemaakt worden voor opslag en transport van waterstof.

Meer informatie?

Website NortH2

Mijn toekomst is waterstof

Mijn toekomst is waterstof: 25.000 waterstofbanen in 2030

De experts zijn het er over eens: waterstof zal dé CO2-neutrale gasvormige energiedrager van ons nieuwe, duurzame energiesysteem zijn. Met voor Nederland de kans om een voortrekkersrol te pakken. Op het gebied van verduurzaming van industrie, de inzet van bestaande energie-infrastructuur én het ontwikkelen van nieuwe werkgelegenheid.

De afbouw van aardgas betekent bijvoorbeeld dat werknemers in aardgasgerelateerde banen moeten worden omgeschoold. Hun toekomst is CO2-vrije en uiteindelijk groene waterstof. De partijen die betrokken zijn bij het Investeringsplan Waterstof Noord-Nederland bieden samen een investeringspotentieel van 9 miljard euro in de Noordelijke economie tot 2030. Waterstofbanen tellen op tot 25.000 fte in 2030 en 41.000 fte in 2050. Waterstof zal in toenemende mate bijdragen aan het terugdringen van CO2-uitstoot oplopend tot 5-10Mt jaarlijkse CO2-reductie in de periode 2025-2030. Dat is niet alleen toekomstmuziek. De schaalsprong wordt al gemaakt. In de komende maanden verwachten we bijvoorbeeld de eerste investering in een grote groene waterstofinstallatie in Delfzijl (20 MW elektrolyse in het project Djewels). Vervolgens lopen de investeringen tot 2025 op tot € 850 miljoen.

Meer informatie?

Hydroports

De waterstofhub van Europa

De Nederlandse energievoorziening moet in 2050 vrijwel geheel CO2-neutraal zijn. Die ambitie uit het Klimaatakkoord vraagt om een doordachte transitie naar een duurzaam energiesysteem en een circulaire industrie. Emissievrije energiedragers spelen, samen met direct gebruik van groene stroom, hierbij een cruciale rol.

Met groene waterstof als onmisbare schakel. Groene waterstof kan immers zowel als energiedrager én als industriële grondstof worden gebruikt. Bovendien is de bestaande Nederlandse aardgasinfrastructuur relatief eenvoudig geschikt te maken voor opslag en transport van waterstof. Om het waterstofsysteem in Noordwest-Nederland versneld te ontwikkelen, hebben de zeehavens van Amsterdam, Den Helder en Groningen hun krachten gebundeld. Samen positioneren zij zich onder de naam Hydroports, de waterstof hub van Europa.

Waterstof, onze nieuwe energie?

National Geographic (lancering september 2021)

Inspirerende, informatieve en educatieve documentaire over Waterstof. Hoe wordt het gemaakt, op welke wijze wordt het gedistribueerd, waar kan je het voor gebruiken en wat is de positieve impact als het gaat om duurzaamheid.

Uitzending National Geographic première op woensdag 22 september om 22u. Presentatie : Anic van Damme.

Partnerships : Gasunie, Hydroports (Groningen Seaports, Port of Amsterdam), Hyundai & Remeha

Waterstof backbone Delfzijl

Waterstof (H2) biedt een oplossing voor de fluctuaties in het aanbod van duurzame energie, dat afhankelijk is van zon en wind. Binnen het Chemie Park Delfzijl stijgt de vraag naar waterstof, zowel bij gevestigde bedrijven als bij bedrijven die overwegen om zich op het industriegebied in Delfzijl te vestigen. De capaciteit van de bestaande H2 productie van Nobian is niet voldoende om in deze vraag te voorzien. Samen met Gasunie ontwikkelt Nobian een 20 MW electrolyser (Djewels 1) om de productiecapaciteit uit te breiden. Groningen Seaports is hier actief bij betrokken en is verantwoordelijk voor het leidingsysteem dat deze H2 binnen het Chemiepark gaat transporteren. Groningen Seaports heeft hiervoor samen met Soluforce een kunststof waterstofleiding ontwikkeld, die de kosten voor het transport van waterstof significant kan verlagen. De beoogde route van de waterstofinfrastructuur loopt in eerste instantie vanaf de nieuw te bouwen waterstoffabriek Djewels 1 op het Nobian-terrein, parallel aan de dijk naar BioMCN. Nabij Teijin komt een voorziening voor een toekomstige aansluiting en ook het einde van de leiding wordt zodanig aangelegd dat dit in de toekomst eenvoudig uitgebreid kan worden. Concrete plannen hiervoor worden al gemaakt met de bouw van een tweede electrolyser, de komst van een duurzame kerosinefabriek (SkyNRG), de ontwikkeling van het bedrijventerrein Heveskes en het gebied ten zuiden van het Oosterhornkanaal. De waterstofbackbone wordt in fases uitgebreid zodat al deze gebieden met elkaar worden verbonden en er optimaal gebruik kan worden gemaakt van het beschikbare H2 door alle spelers op het Chemie Park Delfzijl.

Kunststof waterstofleiding

Groningen Seaports heeft in samenwerking met het bedrijf Pipelife Soluforce een kunststof leiding voor het transport van waterstof ontwikkeld. Erg uniek in de wereld van waterstoftransport en een wereldwijde primeur. Omdat kwaliteit en veilige toepassing van deze leiding essentieel is voor het transport van waterstof heeft Kiwa de leiding getest en goedgekeurd. Hiervoor heeft Kiwa het KIWA-Covenant certificate op woensdag 26 juni 2019 uitgereikt tijdens de opening van Hystock Zuidwending, waar koning Willem-Alexander de openingshandeling verrichtte én zijn handtekening zette op een stukje waterstofbuis.

Pipelife Soluforce werkt nauw samen met Groningen Seaports. De bedrijven hebben een overeenkomst gesloten voor het realiseren van de infrastructuur voor het transport van groene waterstof in Delfzijl. Pipelife verwacht ook interesse uit de rest van het land en het buitenland.

Meer informatie?

Waterstoftankstation PitPoint Delfzijl

De regio Groningen/Drenthe ontving in 2014 een subsidie van de Nederlandse overheid om twee waterstofbussen in de regio te laten rijden. Dit project moest gaan dienen als een pilotproject om te ervaren wat erbij komt kijken om bussen te laten rijden op waterstof. In een later stadium is het project aangesloten bij het door de Fuel Cells and Hydrogen Joint Undertaking (FCH-JU) medegefinancierde Europese High V.LO City programma wat als doel heeft om de introductie van waterstofbussen te versnellen.

Chemiebedrijf Nobian (voormalig AkzoNobel) heeft een fabriek in deze regio waar waterstof als restproduct vrijkomt. Al snel ontstond het idee om deze lokale restwaterstof toe te passen in het regionale busvervoer. Om het rijden op deze waterstof in de regio mogelijk te maken werd een publiek-privaat consortium opgericht met de partijen in het publieke en private domein: het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat, de provincie Groningen, het OV-bureau Groningen-Drenthe, QBuzz, AkzoNobel (nu Nobian) en Groningen Seaports.

Vanaf begin 2018 is het H2 station in Delfzijl operationeel en worden de twee waterstofbussen door Qbuzz ingezet in de dienstregeling. Het tankstation kent een hoge mate van beschikbaarheid en de afstemming tussen Qbuzz en PitPoint is zeer goed.

Waterstof voor walstroom

Groningen Seaports is betrokken bij een project waarbij een mobiele brandstofcel-aggregaat op basis van waterstof ontworpen en getest gaat worden voor het leveren van walstroom in de haven van Delfzijl en de Eemshaven. Naast Groningen Seaports werken Port of Den Helder en Port of Harlingen mee aan dit project. De technologie zal worden ontwikkeld en toegepast door Eekels Technology, Nedstack Fuel Cell Technology en Bredenoord, met ondersteuning vanuit FME. Met dit project wordt uitstoot van onder andere CO2, stikstof en geluidsoverlast voorkomen. Immers, de scheepsmotoren kunnen uit worden gezet zodra een schip is aangemeerd, omdat elektriciteit benodigd voor bijvoorbeeld de hotelfunctie dan kan worden geleverd via een mobiele brandstofcel-aggregaat. Uiteindelijk is de verwachting dat de mobiele brandstofcel-aggregaat naast toepassing als mobiele walstroom unit ook kan zorgen voor de behoefte aan een tijdelijke vraag van elektriciteit op bijvoorbeeld bouwplaatsen en evenementen.

Waddenfonds

Eén van de investeerders in het project ‘waterstof voor walstroom’ is het Waddenfonds. Het is zelfs het eerste project uit in totaal tien deelprojecten, waarvan de eerste vijf tot 2024 worden uitgevoerd. Het maakt onderdeel uit van een omvangrijk investeringsprogramma in de vergroening van de scheepvaart op de Waddenzee onder de naam Green Shipping. Het Waddenfonds draagt hier in totaal € 8 miljoen aan bij. Het project Green Shipping wil de waddenvloot in tien jaar voor een groot deel verduurzamen. Daardoor moet de CO2-uitstoot in 2030 met 60% zijn afgenomen. De totale investering voor Green Shipping bedraagt de komende vier jaar € 26 miljoen.